Bijzondere ervaringen...

Herinneren jullie Paulinah nog van mijn vorige blog? Die kleine baby met een enorme tumor aan haar stuit? Ik had samen met een andere Nederlandse verpleegkundige en twee dames (schrijfster en fotograaf) vanuit het communicatie-team de eer om haar thuis te mogen brengen… Dit is iets unieks, gezien er maar zo af en toe patiënten per field service thuis worden gebracht.

Het was een heel Afrikaans avontuur. Ik zou via een vertaler aan moeder vragen hoe we moesten rijden, mijn collega’s zouden een auto regelen. Toen ik moeders vertelde dat we van plan waren om haar thuis te brengen straalde ze van oor tot oor. Dat is nog eens wat anders dan met het openbare vervoer… Maar goed, ik vroeg haar hoe we moesten rijden en hoe lang het zou duren. Volgens haar zou het ongeveer drie uur duren en we konden haar huis bijna bereiken per auto, we moesten ook een klein stukje lopen. Twee dagen later heb ik aan een andere vertaler nog een keer gevraagd aan moeder hoe we moesten rijden, en toen was het volgens haar 5 uur rijden… Ehm, tja – drie of vijf uur, het zou maar zo eens heel anders kunnen zijn – nog langer bijvoorbeeld.

Goed, op Goede Vrijdag ’s ochtends vroeg hebben we brood gesmeerd, flessen water mee en bepakt en bezakt naar deck 3 op het schip gelopen om Paulinah en haar moeder op te halen. Kant en klaar beide in eigen keurige kleding (die bij allebei eigenlijk te klein was…) en wat plastic tasjes zaten ze klaar. Nadat Paulinah door mijn aanwezig collega verpleegkundigen nog voor de laatste keer uitgebreid geknuffeld werd zijn we toch echt weg gegaan. Eenmaal de poort van de haven uit gereden gebaarde moeder dat ze nog een koffer had bij het HOPE Center, dus nog niet gelijk naar huis. Nadat we de koffer hadden zijn we nog even de stad ingereden om een vertaler (zodat moeders ons kon vertellen hoe we moesten rijden, anders weten we helemaal niet hoe we er moeten komen) op te halen. Zij stond op tijd klaar en toen waren we klaar om te gaan met totaal 7 dames in de auto!

Ehm, toch niet helemaal… Moeder vertelde dat haar zus ook nog in de stad was, of we die op konden halen en haar mee kunnen nemen. Ohw, okey?! Dus wij de zus bellen en zijn naar een punt gereden waar de zus zou zijn. Na een kwartiertje wachten kwam ze aangerend. Ze kwam bij ons glimlachend dat ze mee kon, maar of we nog eerst even naar haar huis konden gaan om haar bagage op te halen. Ehm, okey?! Dus zuslief in de auto die wees waar we naar toe moesten. De straatjes werden smaller en steeds meer onbegaanbaar, maar ja hoor – het was prima met de auto te bereiken volgens haar! Okey, fingers crossed en we zien wel. Al hobbel de bobbel en na heel veel bochten konden we stoppen en moesten we er natuurlijk allemaal even uit als Mercy Shippers om even binnen te komen. Dus wij er uit, handen schudden en glimlachend even binnen gekeken – ondertussen zijn we een klein uurtje verder… Bagage in de auto, we moesten toch echt verder. Maar toen zij de zus (alles deze dag via onze fantastische vertaler) dat ze ook nog een dochtertje had en die moest ook nog mee… Ohw, okey?! Al lachend om de hele situatie en bepakt en bezakt met koffers, tassen en 9 dames konden we uiteindelijk ruim een uur later de stad uit om dan echt op weg te gaan… We kwamen er al wel achter dat het totaal op z’n Afrikaans gaat worden vandaag, vol verrassingen…!

Ik wist dat we richting Mahambo moesten rijden (kustplaats, 3 uur rijden vanaf het schip) en dan een keer landinwaarts en dan was het daar ergens. Dus voorbij Mahambo vroegen we of we al een keer af moesten slaan, maar nee – doorrijden. Paar dorpjes verder, hier er af? Nope, doorrijden..! Heel wat plaatsen verder dan Mahambo moesten we uiteindelijk afslaan. Ondertussen waren we al ruim 4 uur van het schip vertrokken en een Mercy Ships auto mag maximaal 8 uur uitgeboekt worden, dus we moesten wel weer een keertje terug. Eenmaal landinwaarts werd het asfalt nog slechter dan dat het al was, maar ondanks dat genoten we van de prachtige omgeving – oh ja, we moesten nog 25 kilometer... WAT? 25 kilometer langzaam rijden, we zijn er nog niet zomaar… Onderweg nog een keer een pipistop (plasstop, gewoon in de bosjes – heel normaal hier) gemaakt, maar toen brak een halsketting van één van ons en de bedeltjes vielen in het gras. Wij zoeken en zoeken maar konden het helaas niet vinden. Vriendelijk als de mensen hier zijn kregen we hulp van twee locals, maar ook zij konden het niet vinden. Toen we onze reis verder wilden vervolgen vroegen deze twee locals of ze niet met ons mee mochten rijden – heel gebruikelijk hier. Gezien we eigenlijk al vol bepakt zaten ging dit lastig, maar dat maakte hen uiteraard niets uit. Als je hier kijkt naar het openbare vervoer dan waren wij er nog niets bij… ;) Dus met extra manden, nog meer mensen zijn we hobbelend verder gereden.

Onderweg vroegen we opnieuw meerdere malen aan de familie of we er al bijna waren, maar nee – we moesten nog gewoon doorrijden. Ondertussen zijn onze lifters uitgestapt en wij moesten nog steeds gewoon doorrijden.. Weer een uur verder.. Toen was het stop stop stop, we moeten hier af. Dus van de asfalt weg af en de zandweg op. Nog meer hobbels en oneffenheden, maar we zijn er nu hopelijk, toch? Eh, nee – het duurt nog ruim een uur! WAT? Het duurt nog langer? Vol verbazing, lachen gieren en brullen met allemaal dames en koffers in de auto hobbelden we verder, over onstabiele bruggetjes waarbij de rollende balken moesten herschikken omdat we anders de riviertjes niet over konden steken. Een heel aantal dorpjes verder moesten we eindelijk stoppen in een dorpje. Wij uit de auto, fotocamera’s in de aanslag en op zoek naar de familie. Een heel aantal lokale bewoners kwamen op ons aflopen, een auto in hun dorp – witte mensen… Maar geen familie! Maar waar is je familie dan? En toen kwam het aller geweldigste antwoord.. Oh, we zijn er nog niet. We kunnen niet verder met de auto. We moeten de grote rivier oversteken in een piroque (klein lokaal peddelbootje) en dan moeten we nog een klein stukje lopen. WAAAAT? We zijn er nog niet…?!?

Oké dan maar, te laat terug komen zat er toch al in – we zien wel. Ondertussen hadden we al wel even naar het schip gebeld dat we zowiezo niet op tijd terug zijn voor de auto, maar ook dat we waarschijnlijk later thuis komen dan de curfew (avondklok, 21.00 uur – standaard altijd voor iedereen i.v.m. veiligheid. Wil je langer weg blijven, dan moet een paar dagen van te voren toestemming gevraagd worden aan de kapitein – alles voor de veiligheid van de staf!). Dus auto aan de kant gezet, tassen en koffers er uit en op naar de rivier. Vlak voor de rivier legde moeder Paulinah op haar rug, en bond haar vast met een omslagdoek! Zo bijzonder om te zien, zoals het hoort hier cultureel op de Afrikaanse manier! Dit is nu voor de allereerste keer! Zo normaal, zo gewoon maar zo bijzonder. Voor de operatie wat dit totaal niet mogelijk gezien de gigantische tumor aan haar stuit.

Goed, met ons allen in twee kleine bootjes naar de overkant van de rivier, en daar was het dorpje. Ehm nee, eigenlijk nog niet. We moeten een stukje lopen.. Dat stukje bleek uiteindelijk ruim een half uur en een paar dorpjes en smalle (rollende) bruggetjes/of een boomstam als brug verder en eindelijk, ja eindelijk, daar woont Paulinah met haar familie! Luid gejuich en klappend werd Paulinah, haar moeder en wij hartelijk ontvangen bij haar thuis! Onze lieve kleine prinses zelf begon te huilen van al het lawaaierige enthousiasme.. Paulinah ging van arm tot arm en ze was het allermooiste middelpunt! Al snel was de kleine kamer gevuld met ik denk het hele dorp aan mensen.. Ongelofelijk hoe snel iedereen er was en hoeveel mensen er passen in een kleine ruimte. Na heel veel, heel veel handen te hebben geschud werden ons de enige stoelen die aanwezig waren aangewezen. Het voelt ongemakkelijk om “hoog” boven de rest van de mensen te zitten die op de grond of de twee bedden plaats nam. Wij kregen een glaasje frisdrank aangeboden en opa bedankte ons hartelijk met tranen in de ogen… Als dank kregen we 5 grote kokosnoten aangeboden!

Ondertussen was het al half 4 en we moesten de hele reis nog terug maken. Al voorzichtig schuifelden we naar buiten met het gebaar dat iedereen mee moest komen voor de groepsfoto..! Een hele belevenis voor het dorp. Nadat zij er op stonden maakten we een foto met ons als Mercy Shippers er bij op en dan komt de zelfontspanner in beeld.. Nou, dat hadden ze nog nooit mee gemaakt. Toen onze fotograaf de instellingen deed en naar ons rende om ook in de foto te komen begon iedereen luid te roepen en te wijzen dat ze bij het fototoestel moest blijven… Voor ons zoiets vanzelf sprekends.. Dus na een paar keer over nieuw is het eindelijk gelukt. Uiteraard moest iedereen even graag de foto bekijken. Dat is altijd een feestje, iets bijzonders – even kijken hoe de foto geworden is. Ook hier waren de reacties weer geweldig en enthousiast. Ondertussen komt opa op ons afgelopen met een levende kip in de hand. Op de kop, de poten aan elkaar vast gebonden. Dit is een nog een gift als dank voor de goede zorgen voor Paulinah… Al lachend keken we elkaar aan, hoe gaan we dit meenemen? Het is zeer ondankbaar om een gift af te slaan, en een levende kip krijgen is hier in dit land een hele grote gift. Onder luid enthousiast gezwaai, een laatste knuffel met Paulinah en haar moeder zijn we met 5 kokosnoten en een levende kip onze wandeling terug gegaan naar de auto. Nog meer een dingetje met de “extra bagage” om de bruggetjes en de rivier over te steken. Eenmaal bij de auto aangekomen stonden daar nog steeds een aantal mensen van dat dorpje, ze hadden de auto “bewaakt”. Wij blij met onze auto, hun blij met wat extra geld! Kip achter in de auto op de grond, kokosnoten achter in de auto op een bankje en gaan! Maken dat we thuis komen, want ondertussen heeft al iemand van het schip gebeld of we nog steeds in “the bush” zijn. Gelukkig konden we zeggen dat we het nog steeds erg goed hadden (wat wil je ook, een avontuur met alleen maar dames – lachen, gieren, brullen), voldoende benzine en voldoende water (want het is die dag zweeeeeeeeten, shirt donkerblauw i.p.v. gewoon blauw)… Dus de auto gedraaid, een hobbel over en BOENK, KUKELEKUUU… En toen hadden we het niet meer… We hadden bijna de kip vermoord met een kokosnoot achter in de auto – door de hobbels rolden de kokosnoten boven op de kip – sorry kip. Opnieuw bruggetjes over, planken weer recht gelegd en ik heb maar even gekeken aan de overkant hoe de auto er over heen ging. Het was maar goed dat zij, onze chauffeur had bedacht dat ze met een flinke vaart er over heen ging, want de balken verschoven enorm toen ze er over heen reed. Als ze het langzaam had gedaan dan had de auto nu nog met de achterkant in de sloot gelegen – in the middle of knowwhere welteverstaan. Maar ja, we zaten ook nog met die levende kip. Kokosnoten kunnen we op het schip ook wel wat mee, maar een levende kip – denk niet dat dat zo gewaardeerd wordt aan boord..! Ruim anderhalf uur gereden te hebben zagen we in het donker, aan de kant van de weg, een moeder haar kindjes wassen. Naakt stonden ze daar, met een teiltje water. Wij uit de auto, moeder de kip in de handen gedrukt; “een paascadeau, enjoy en veloma (aju, doeg)”. Verbouwereerd om iets te zeggen zwaaiden moeder en de kindjes ons na, hopelijk hadden zij een goede paasmaaltijd :)! Uiteindelijk kwamen we om 22.00 uur weer thuis aan boord. Gelukkig hebben we tijdens onze terugrit een paar keer contact gehad met de receptie om hen op de hoogte te houden, anders hadden we ons eventjes moeten melden bij de kapitein. Moe, zweterig maar terugkijkend op een geslaagde dag - een Afrikaans avontuur, lachen tot tranen aan toe met alleen maar dames in de auto kwamen we dan eindelijk thuis...

Persoonlijk was het voor mij tot dusver mijn meest bijzondere, speciale dag tijdens mijn tijd hier aan boord bij Mercy Ships. Lieve Paulinah, een geweldig baby meisje met een enorme tumor. Ondertussen heeft ze “the most famous and wonderful butt of the Africa Mercy”. Om Paulinah te zien voor de operatie, na de operatie en haar te mogen verzorgen heeft niet alléén mijn hart, maar van heel veel anderen geraakt. Maar om dan ook nog het voorrecht te hebben om haar thuis te mogen brengen, haar te zien in haar eigen omgeving… Geen woorden voor, te bijzonder en te geweldig! Een bijzondere ervaring…

Zoals beloofd in mijn vorige blog zou ik schrijven over het trainen van de lokale spoedeisende hulp verpleegkundigen. Ondertussen hebben we al heel wat theoretische en praktrische trainingsdagen er op zitten (we trainen hen de PTC, primary trauma course, wat beknopter dan de TNCC voor mijn collega’s). Twee ochtenden heb ik ondertussen daar mee gelopen, het was een hele ervaring kan ik wel vertellen… Al snel kreeg ik een infuusnaald in de handen gedrukt die ik maar eens even moest prikken bij een patiënt. Om het bed stonden denk ik zo’n 5 studenten en mijn Malagassie SEH vpk collega + dokter. Nou vind ik een infuusnaald prikken niet zo erg, maar het feit dat de patiënt voor deze infuusnaald zelf heeft gekocht bij de voorraad/apotheek en er zodoende maar één is moest deze wel gelijk raak zitten. Lucky me – bingo. Maar bij een andere patiënt lukte het mijn collega niet de eerste keer, ach – dan prik je met dezelfde naald gewoon nog een keer. Een lege waterfles dient als naaldencontainer en in het bakje waar je je spulletjes in legt lopen wat kleine miertjes. De verpleegkunde studenten maken de boel 1 keer in de twee weken schoon en kijken met zoveel  mogelijk casuïstieken mee. Dus dan maar met 5 tot 7 extra personen om één bed. Ondanks de beperkte middelen merk ik wel dat gelukkig een groot aantal dokters en verpleegkundigen gepassioneerd hun werk doen. Ik moet er wel eerlijk bij zeggen, een groot aantal – niet iedereen…

Mijn eerste ochtend was een drukke ochtend. Een jonge vrouw van 22 lag wild, agressief slaand, schoppend en knijpend op bed toen wij bij haar kwamen. Wat was er gebeurd; ze was door 5 mannen verkracht en nadien gedwongen drugs genomen. Familie had haar gevonden en naar de SEH gebracht. Ze had een infuus en een catheter, en dat is het dan… Geen vervolg, een zwangerschapstest kan pas over 2 weken enkel in de urine, geen mentale/maatschappelijke zorg, helemaal niets… Een andere meneer lag er al, hij had flink klappen gekregen op straat en het enige wat hij nog deed was ademen. Het zand zat nog op zijn open wonden, zijn oog en lip dik en blauw. Lag op zijn rug met een zacht druppelend infuus. Een paar uur later werd hij van een brancard over geschoven op een bed en werd wat zand van zijn voeten afgeveegd. Geen familie, dus de vraag is of hij de zorg wel kan betalen – dus in hoeverre zorg gegeven wordt…? Hij reageerde zelfs niet op een pijnprikkel die hem gegeven werd, ik stond wel even te kijken hoe ze dat deden. Dokter loopt langs, roept een keer oehoeh en knijpt en draait een paar keer aan de tepel. Een uur later hetzelfde weer, geen respons dus dan maar verder afwachten. Dan sta ik toch echt wel even te knipperen met mijn ogen.. Toen ik maar even liet zien hoe ik gewend ben om een pijnprikkel te geven (o.a. met een pen op de nagel drukken) gaf de patiënt iets respons. En oh, die manier kenden ze nog niet. Een andere patiënt was een vrouw van 26, overdosis medicatie. Half brakend en slecht aanspreekbaar lag ook zij op haar rug. Ook haar werd de tepel-pijnprikkel een paar keer toegediend (dus toen dacht ik, oh – dat is dus echt de gebruikelijke manier hier) en ze reageerde iets. De verpleegkundige wilde weg lopen, maar toen vroeg ik haar of we haar toch maar niet beter even op haar zij konden leggen – bedreigde A, ABC – PTC?? Oh ja, goed idee. Doe maar… Het is lastig om daar als “jong iemand” daar mee te werken waar oudere verpleegkundigen al jaren hun werk op deze manier doen. We willen ze graag helpen, ondersteunen en niet betweterig over komen. Je kunt niet zomaar in een paar diensten zeggen – je doet het fout en het moet op deze en deze manier. Zomaar 3 patiëntencasussen op een ochtend, en dit waren er nog maar een paar… Een bijzondere ervaring…

Wanneer je langer aan boord bent dan 3 maand bouw je soort vakantie-uren op. Heel fijn, ik ben hier ruim 4 maand aan boord – dus een vakantie inplannen is heel fijn. Samen met nog 3 andere meiden zijn we een weekje naar een prachtig eiland vlak bij geweest. Twee meiden uit Zwitserland, 1 uit Noorwegen. We zijn allemaal bijna in dezelfde periode aan boord en werken alle vier op dezelfde afdeling als verpleegkundige. Het fijne is, we zijn Europeanen en Engels is voor ons alle 4 een tweede taal – dus we spreken allemaal basic Engels wat het wel wat makkelijker maakt. Het eiland was Ile Sainte Marie met daaronder een mini-eilandje Ile Aux Nattes waar onze bungalows waren. Wit strand, een heldere blauwe zee, palmbomen aan de rand van het strand met daartussen onze bungalows… We hebben genoten van prachtig weer, een scooter tocht over het grote eiland door de regen en een wandeling door de dorpjes op ons kleine eilandje (waar de armoede toch echt aanwezig is). De één na laatste dag lagen we heerlijk op ons strandbedje, te drinken uit onze kokosnoot totdat ik een mobieltje door één van de medewerkers in de handen gedrukt kreeg… Mercy Ships aan de telefoon; “Oh, ik ben zo blij dat ik jullie aan de telefoon heb. We hebben hier een situatie, we zitten ondertussen op code oranje en worden misschien code rood. Er is een cycloon (genoemd Fantala, de zwaarste cycloon ooit op de Indische oceaan) en komt langzaam maar zeker dichter bij. Jullie moeten terug komen. Ik heb gekeken op internet, en er gaat over twee uur een vlucht en ik ga proberen tickets te regelen. Als jullie te tassen kunnen gaan pakken en kunnen gaan, heel erg fijn”. Dus, daar zaten we dan, in onze badkleding onder een prachtige blauwe lucht aan een geweldig wit strand… Half lachend, half verbaasd zijn we onze tassen gaan pakken en naar het vliegveld gegaan, een bijzonder evacuatie ;). Eenmaal aangekomen bij het vliegveld waren er nog wel vliegtickets, maar Mercy Ships kon ze niet regelen en op het vliegveld zelf kan niet betaald worden. Dus de vlucht vertrok zonder ons. Wij Mercy Ships gebeld dat het plan veranderd is en zijn naar het lokale kantoortje gegaan en hebben daar onze vlucht geboekt voor de volgende ochtend – als het vliegtuig zou gaan… Nadat we de tickets binnen hadden hebben we voor het eerst deze week maar eens een wifi-spot opgezocht om te kijken wat er nou precies gaande was, we hadden geen idee… Ondertussen hadden we al een mail gekregen dat onze geboekte boot die ons volgens planning terug zou brengen niet ging vanwege een onstuimige zee, maar goed dat we een vliegtuigticket hadden geboekt – anders hadden we vast gezeten op een eilandje. De volgende vlucht was pas 5 dagen later. Weliswaar een prachtig eiland, dus of dat nou zo erg is…;) Volgende ochtend om 5 uur er uit, opnieuw in een klein bootje (zo’n piroque) en opnieuw naar het vliegveld met de tuk tuk. Ondertussen waaide en regende het fors, dus we waren erg benieuwd of onze vlucht wel ging. Maar dit keer hadden we wel geluk, onze A4 papieren printjes waren geaccepteerd als ticket en de vlucht ging. Na een vlucht van een half uur (in plaats van een busrit van 3 uur en een boottocht van 2 uur) waren we weer in de havenstad op het vliegveld. Een Mercy Ships auto stond voor ons klaar en nog precies 15 minuten voor het ontbijt afgelopen zou zijn waren we weer op het schip – we konden dus nog zo aanschuiven. Een bijzondere ervaring…

Over de cycloon… We zijn in de week van groen naar geel naar code oranje gegaan. Code oranje betekend dat we ons gereed moeten gaan maken voor het geval we uit moeten varen. Wanneer we code rood zijn hebben we nog 12 uur en dan moeten we echt weg. Het schip zal dan mogelijk kapot slaan tegen de kade als we blijven door de hoge golven die er dan zullen zijn. Alles wat los ligt is vast geknoopt, de planten die hier in midships staan, staan met een touw vast achter een bank. De winkel is leeggeruimd en een verpleegafdeling die leeg staat is opgeruimd. Alles is vast geknoopt aan de muur of aan de grond met ringen die op de grond geschroefd kunnen worden. Er is een lijst op gehangen waarop staat of je gaat varen, naar het HOPE center gaat (om te zorgen voor de patiënten die zowiezo dan van boord moeten) of naar het hotel gaat omdat je binnenkort je terugvlucht hebt naar huis. Iedere twee weken hebben we een brandoefening, maar dan een brandoefening in de huidige situatie – dus dat we aan wal liggen. Deze week was de brandoefening alsof we aan het varen waren, dus naar de reddingsboten en de reddingvesten aan. Iedere dag krijgen we ’s ochtends en ’s avonds een mail van de kapitein met de updates hoe het ervoor staat. We hopen dat we niet hoeven te gaan varen zodat we door kunnen gaan met de operaties aan boord en zo patiënten kunnen blijven helpen. Ook mijn maag zou denk erg blij zijn als we hier blijven, ik sta namelijk op de lijst voor “sailing”… Ik merk afgelopen week dat het schip meer beweegt en er dus echt wel meer beweging in het water zit. Tussen het schip en de wal is ook een extra luchtkussen gelegd… We gaan het zien, ook voor dit weer kan ik zeggen tot nu toe, een bijzondere ervaring…

Lieve allemaal, sorry voor het lange wachten op mijn blog – maar als dank krijgen jullie deze lange blog met opnieuw (heel veel) foto’s en filmpjes er voor terug… ;)

Opnieuw weer heel erg bedankt voor de leuke kaarten (zelfs met chocola of muziek), de berichtjes en de reacties op m’n blog. Ik blijf het zeggen, maar het is echt super leuk…!

Dikke knuffel,

Annerieke